Waar

Om je eigen gezonde kruidenmiddelen te kunnen maken, heb je een plek nodig waar je de planten kunt oogsten. Dit kan uit het wild of uit je tuin.

Om een aantal redenen oogst ik liever planten uit mijn eigen tuin. Ten eerste omdat sommige planten in de natuur niet meer zoveel voorkomen. Er is dan te weinig om te kunnen oogsten om daarna nog planten te kunnen laten staan voor de voortplanting en de dieren in de natuur. Ook kan ik met zekerheid de planten in mijn tuin juist determineren. In de natuur is dat soms lastig, omdat twee planten sterk op elkaar kunnen lijken. De één is dan de geneeskrachtige, maar de ander kan onwerkzaam of zelfs giftig zijn.

Een andere reden is dat ik denk dat de planten in mijn tuin na verloop van tijd datgene voor mij aanmaken waar ik behoefte aan heb of wat ik onbewust nodig heb.

Als je geen tuin hebt, dan heb je geen keuze. Dan kan je alleen de planten uit het wild oogsten. Als je uit de natuur planten gaat oogsten, behandel dan al haar inwoners met respect. Ieder wezen op onze mooie aarde heeft een waardevolle plek in het geheel.

Pluk niets langs paden, omdat daar hondjes overheen kunnen hebben geplast. Vooral lagere planten kunnen dan besmet zijn met allerlei micro-organismen.

Wees je ook bewust van het gevaar van de vossenlintworm. Op de officiële website van het RIVM staat hier uitgebreide informatie over.

Overtreed geen regels en kom niet zonder toestemming op onbevoegde terreinen. Oogst alleen die delen van de plant die er gezond uitzien.

Zorg er ook voor dat je zo weinig mogelijk beestjes meeneemt. Zet ze voorzichtig op een ander deel van de plant.

Het is aan te raden om een schepje en een scherpe snoeischaar en / of bloemenschaar mee te nemen. Met het schepje kan je wortels uitgraven en met de snoeischaar of bloemenschaar beschadig je de plant minimaal tijdens het oogsten.

Als ik toch uit het wild iets wil oogsten, dan volg ik altijd de regel van tien. Pas als er tien of meer planten bij elkaar staan, oogst ik 1/10 deel. Dus van elke tien planten oogst ik een plant. In de praktijk komt het er op neer dat hoe meer en hoe vaker een plant voorkomt, hoe meer je die plant uit het wild kan oogsten.

Wat

Het ligt aan je doel van het oogsten welk deel je oogst. In De Plantwijzer staat bij ieder kruid duidelijk aangegeven welke delen in de kruidenleer worden gebruikt en wat je ermee kunt. Zo weet je welk deel je van welke plant moet oogsten om uiteindelijk een kruidenmiddel te krijgen met het beoogde effect.

De plantwijzer is een onderdeel van de Kruidenleerweg van Plantenliefde.

Het oogsten van bessen gaat het beste door hele trosjes mee te nemen. Thuis kan je de bessen dan met een vork eenvoudig van de steeltjes rissen. Zaden kan je als scherm, in peulen of zaaddozen meenemen.

Als je een wortel uitgraaft, laat dan altijd een stuk wortel zitten. De meeste planten kunnen met een stuk wortel weer uitlopen tot een gezonde plant. Hierdoor kan je ieder jaar van dezelfde plant oogsten.

Met de bloemenschaar oogst je bloeitoppen, bloemknoppen, bloemen, bloemschermen en dunne stelen.

Dikkere stengels, twijgen en takken oogst je met een snoeischaar. Zorg er voor dat je altijd een mooie gladde snede maakt, zonder dat het hout splijt of scheurt.

Schors oogst je alleen van de takken die je met een snoeischaar kunt knippen. Neem nooit schors van de hoofdstam. De schors is een belangrijke bescherming voor de boom. Het verwijderen van schors van de hoofdstam kan de boom ziektegevoelig maken.

Blad en bladtoppen oogst je het eenvoudigst met duim en wijsvinger. Neem het te oogsten deel tussen duim en wijsvinger en knijp het eraf.

Noten en vruchten oogst je alleen als ze makkelijk los laten van de plant. Hiermee geeft de plant zelf aan wanneer het fruit rijp is.

Bij het oogsten van het volledige bovengrondse deel hangt het van de dikte van de stengel af of je de bloemenschaar of snoeischaar gebruikt.

Als je de oogst vers wilt gebruiken, laat het dan eerst even op het aanrecht liggen, zodat de beestjes eruit kunnen ontsnappen en niet in je product belanden.

Kruidenleerweg

Wil je meer leren over het oogsten, drogen en verwerken van kruiden? Volg dan de kruidenleerweg van Plantenliefde.

Laat me weten wat jij graag zou willen weten over het plantenrijk. Zet je vraag als opmerking bij dit blog.